ប្រភពអត្ថបទពីGlobal Times

【សារព័ត៌មាន Global Times: Zhang Jue Cheng, Hu Yu Wei, Bai Yun Yi 】ខ្បល់រលកនៃទន្លេឡានឆាង - ទន្លេមេគង្គប្រៀបបីដូចជាខ្សែតំណភ្ជាប់ដែលបានភ្ជាប់ប្រទេសចិននិងទន្លេមេគង្គនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ាននៅជាមួយគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ស្ថានភាពនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អបានធ្វើឲ្យបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច “អង្គុយនៅមិនសុខ”។ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីស្ថាប័នមួយចំនួននិងស្ថានភាពព័ត៌មានលោកខាងលិចបានបង្ហាញថា “ទំនប់ដ៏ធំរបស់ចិនកំពុងបំផ្លាញទន្លេមេគង្គ” ហើយនិង “ទំនប់ទឹកដ៏ធំរបស់ប្រទេសចិនបានធ្វើឲ្យបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ានខ្វះទឹក”។ នៅក្នុងចំណោមនោះដែលទទួលមូលនិធិពីក្រសួងការពារជាតិរបស់អាមេរិក “ការពិនិត្យវាយតម្លៃទៅលើទំនប់ទឹកដ៏ធំនៃទន្លេមេគង្គ”។ គម្រោងដែលចាប់ផ្តើមដំណើរការតាំងពីចុងឆ្នាំ២០២០មក បានចោទប្រកាន់ទំនប់ដ៏ធំរបស់ចិនបានធ្វើឲ្យមានការប៉ះពាល់ដល់បណ្តាប្រទេសនៅទន្លេមេគង្គខ្សែទឹកខាងក្រោម “ប៉ះពាល់បញ្ហាផ្នែកទឹក”។ 《សារព័ត៌មាន Global Time》បានបង្ហាញថា មជ្ឈមណ្ឌល Think Tank សហរដ្ឋអាមេរិកនិងមន្ទីរពិសោធធនធានទឹក “កែវភ្នែកនៃផែនដី” បានទទួលរួមដំណើរការគម្រោងនេះ ហើយកំពុងតែធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការយកការយកស្ថិតិនៃការវាយតម្លៃទៅលើគោលនយោបាយមកវាយប្រហារលើប្រទេសចិន។ម្យ៉ាងវិញទៀតគោលបំណងស្នូលរបស់គេគឺយកទន្លេមគង្គជាអាវុធក្នុងការវាយប្រហារ ដើម្បីបំផ្លាញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រទេសចិននិងបណ្តាប្រទេសនៅក្រោមខ្សែទឹកទន្លេមេគង្គ។

“ការធ្វើការវាយតម្លៃត្រួតពិនិត្យទំនប់ដ៏ធំ” បានធ្វើការលាបពណ៌ប្រទេសចិន “ការធ្វើការបង្ហាញ”ទន្លេឡានឆាង-ទន្លេមេគង្គគឺជាកំណាត់ទន្លេអន្តរជាតិដ៏សំខាន់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ដែលមានប្រភពពីតំបន់ជ្រលងភ្នំ ឈីងចាំង ហ្គាំយាន ថាងហ្គូឡាសាន គឺមានទិសដៅពីជើងទៅត្បូងដែលឆ្លងកាត់៣តំបន់ឈីងហាយ ស៊ីចាំង អ៊ីងណាន នៃប្រទេសចិន និងប្រទេសភូមា ឡាវ ថៃ កម្ពុជា វៀតណាមទាំងប្រាំប្រទេស ហើយបានឆ្លងកាត់តំបន់ជិតទីក្រុងហូជីមីនប្រទេសវៀតណាមរួចហូរធ្លាក់ទៅសមុទ្រខាងត្បូង រួមមានប្រវែង ៤៨៨០គីឡូម៉ែត្រ។ ទន្លេមេគង្គនៅក្នុងប្រទេសចិនត្រូវបានគេហៅថាទន្លេឡានឆាង។ តំបន់ទន្លេឡានឆាងនៃប្រទេសចិនបានតភ្ជាប់ទៅនឹងបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៏ ផ្លូវគោកនិងផ្លូវដែកនៃតំបន់អាស៊ីខាងត្បូងដែលជាតំបន់មានសារៈសំខាន់បំផុត។ នៅក្នុងតំបន់នោះដែលមានប្រជាជនសរុបប្រហែល ៣២៦លាននាក់ ដែលជាតំបន់សំបូរដ៏ធនធាន ធនធានជីវចំរុះ ធនធានរ៉ែ ដែលជាចលករដ៏ធំក្នុងការរុញច្រានសេដ្ឋកិច្ច។ ជុំវិញទន្លេដ៏ធំនេះលំហូរឆ្លងកាត់តំបន់នេះបានធ្វើការដំណើរការទំនប់វារីអគ្គិសនី ក្នុងចំណោមនោះដែរ នៅក្នុងតំបន់ប្រទេសចិននៃទន្លេមេគង្គភាគខាងលើបានផ្តុំគ្នាដោយការបើកដំណើរការទំនប់វារីអគ្គិសនី រួមមាន១១ស្ថានីយ៍។ ស្ថានីយ៍ទាំងនេះបានក្លាយជាចំណាប់អារម្មណ៏និងការយកចិត្តទុកដាក់ពីមជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ហើយនិង “កែវភ្នែកនៃផែនដី” ដែលជាThink Tank របស់អាមេរិក មន្ទីរពិសោធស្រាវជ្រាវ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលហើយនិងសារព័ត៌មាន “ធ្វើការតាមដាននិងយកចិត្តទុកដាក់”។ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ដោយការបង្កើតក្រុមការងារ Think Tank ហើយនិង “កែវភ្នែកនៃផែនដី”ដែលជាដៃគូសហប្រតិការលើ គម្រោង “ការត្រួតពិនិត្យទំនប់ទឹកដ៏ធំនៃទន្លេមេគង្គ” ដែលគម្រោងបានចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការ។ ហើយវាបានធ្វើការតាមយុទ្ធសាស្ត្ររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនិងមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវបញ្ហាអន្តរជាតិបានប្រើប្រាស់បញ្ហាសមុទ្រខាងត្បូងសម្រាប់ធ្វើការចាប់ផ្តើម “គំនិតផ្តួចផ្តើមឆ្លុះបញ្ជាំងពីបញ្ហាសមុទ្រអាស៊ី”។ នៅក្នុងគម្រោងនោះបានប្រើប្រាស់Platform ត្រួតពិនិត្យដោយប្រើប្រាស់រំយោគពីចម្ងាយ  រូបភាព Satelite និង ប្រព័ន្ធព័ត៌មានភូមិសាស្ត្រ ដែលទទួលបានលំហូរព័ត៌មានពីធម្មជាតិ ហើយនិងការប៉ានប្រមានលំហូរធម្មជាតិនៃទំនប់វារីអគ្គិសនីរបស់ចិន។ Platformនោះបានប្រមូលផ្តុំដោយព័ត៌មានទន្លេមគង្គនិងទំនប់វារីអគ្គិសនី កម្រិតលំហូរសីតុណ្ហភាព ព័ត៌មានសំណើមនិងទឹកភ្លៀងបានធ្វើការកត់ត្រាទៅលើស្ថានភាពនៃអាងទឹកនៃទន្លេឡាងឆាងប្រទេសចិន។ ឆ្លងកាត់ Satelite ក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្វើការវាយតម្លៃការប្រមូលព័ត៌មានពីតំបន់ទន្លេមគង្គ ហើយបានធ្វើការគណនាចេញជាផ្នែកនៃតំបន់ឈៀងសាន (ទំនប់វារីអគ្គិសនីតំបន់ឈៀងសានប្រទេសថៃដែលជាតំបន់ទទួលលំហូរទឹកពីរទំនប់វារីអគ្គិសនីប្រទេសចិន)ស្ថិតិទឹក។ មួយវិញទៀត មជ្ឈមណ្ឌល Think Tank បានធ្វើការស្ថាបនាឡើងនូវplatform ត្រួតពិនិត្យតាមដានគម្រោងបរិក្ខារជាមូលដ្ឋាននៃតំបន់ទន្លេមគង្គ ចំណុចត្រួតពិនិត្យសំខាន់គឺ ប្រភពទឹក ការធ្វើចរាចរណ៍ហើយនិង ប្រភពព័ត៌មានអត្ថប្រយោជន៍ទឹកជារួមនៃបរិក្ខារមូលដ្ឋាន។

“ការត្រួតពិនិត្យទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនីទន្លេមេគង្គ” បច្ចុប្បន្នជារៀងរាល់សប្តាហ៍បានធ្វើការបោះពុម្ពជារឿយៗផ្សាយតួលេខការវាយតម្លៃកម្រិតទឹកនៃតំបន់ទំនប់វារីអគ្គិសនីរបស់ប្រទេសចិនទាំង១១ស្ថានីយ៍ ដោយការបោះពុម្ពផ្សាយតួលេខនិងស្ថានភាពជាក់ស្តែងមានការខុសគ្នាឆ្ងាយពេក ដែលពិតជាពិបាកក្នុងការទទូលបានស្ថានភាពពិតពីស្ថានភាពជារួមនៃប្រភពទឹកដែលប្រើប្រាស់បាន។ ថ្មីៗនេះក្រុមសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃ សាកលវិទ្យាល័យ ឈៀងហ័រ “វាយតម្លៃទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនីដ៏ធំនៃទន្លេមេគង្គ” ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាជទៅលើតួលេខដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយ បានរកឃើញថាមានកំហុសឆ្គងយ៉ាងច្រើន។ ទន្លេឡានឆាង-តំបន់លំហូរអាងទឹកទន្លេមេគង្គដែលមានតួលេខវាយតម្លៃរយៈពេលបីដំណាក់កាលនៃកម្រិតទឹកនៅឆ្នាំ២០២០ “ការវាយតម្លៃទំនប់វារីអគ្គិសនីទន្លេមេគង្គ” គម្រោងដែលប្រើប្រាស់នូវនីតិវិធី satelite ដែលទទួលបាននូវតួលេខនិងកម្រិតទឹកជាក់ស្តែងមានភាពខុសគ្នាស្រឡះនឹងអ្វីដែលទទួលបានពីនីតិវិធីនោះ កំហុសឆ្គងមានចន្លោះខ្ពស់ពី៣ទៅ១០ម៉ែត្រ។ បុគ្គលិកសិក្សាស្រាវជ្រាវសាកលវិទ្យាល័យ ឈៀងហ័របានយល់ថា “ការធ្វើការវាយតម្លៃទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនីដ៏ធំនៃទន្លេមេគង្គ” លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនិងកម្រិតជាក់ស្តែងនៃកម្រិតអាងទឹកមានសភាពខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់ ជាពិសេសចំពោះលំហូរនៃអាងទន្លេ។

ទោះបីជាផលប៉ះពាល់នោះមិនជាការពិតនោះ ប៉ុន្តែ ស្ថិតក្រោមការស្រាវជ្រាវរបស់“មន្ទីរស្រាវជ្រាវ” ការបោះពុម្ពផ្សាយ “ការវាយតម្លៃទំនប់វារីអគ្គិសនីទន្លេមេគង្គ”តួលេខនៃបណ្តារដ្ឋាភិបាលបរទេសនិងសារព័ត៌មានបានប្រើប្រាស់ជាការ “មានប្រយោជន៏”។ មួយវិញទៀត “ស្ថានីយ៍វិទ្យុអាស៊ីសេរី” “សម្លេងសហរដ្ឋអាមេរិក” និងស្ថានីយ៍ព័ត៌មានប្រឆាំងប្រទេសចិនដទៃទៀត បានប្រើប្រាស់នឹងយក “ការវាយតម្លៃទំនប់វារីអគ្គិសនីទន្លេមេគង្គ” តួលេខនិងរបាយការណ៍មកវាយប្រហារមួលបង្កាត់ “ស្ថានីយ៍វារីអគ្គិសនីដ៏ធំរបស់ចិនបានបង្កជាភាពរាំងស្ងួតដល់តំបន់លំហូរទឹកទន្លេមេគង្គ” និងប្រធានបទដទៃទៀត “មូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំ”។

៥ប្រធានបទធ្វើការវាយប្រហារមកលើប្រទេសចិន “ការវាយប្រហារ”ចុងឆ្នាំ២០២០បានធ្វើការដំណើរការសិក្សាស្រាវជ្រាវ “ការវាយតម្លៃទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនីដ៏ធំនៃទន្លេមេគង្គ”គម្រោងការសិក្សាធ្វើការសហប្រតិបត្តិជាមួយនឹង “កែវភ្នែកនៃផែនដី”និងមជ្ឈមណ្ឌល Think Tank។ នៅជុំវិញទន្លេមេគង្គដែលជាប្រភពនៃទឹក ដែលជាផ្នែកមួយនៃ “ការពិភាក្សានៃសង្គ្រាមទឹក”នៅពីក្រោយផែនការរយៈពេលវែង ការពង្រីកការតែទូលំទូលាដែល “ល្បែងអុកទន្លេមេគង្គ”។

នៅឆ្នាំ១៩៨៩ មជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ដែលមានទីតាំងនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីតោន សហរដ្ឋ អាមេរិក ដែលជាស្ថាប័នដ៏មានឈ្មោះល្បីនៃបញ្ហា Think Tank អន្តរជាតិ។ លោក Brian Aller នាយកកម្មវិធីអាស៊ីអាគ្នេយ៍បានធ្វើការបោះពុម្ពផ្សាយ《ថ្ងៃចុងក្រោយនៃទន្លេមេគង្គ》ចាប់ពីការប្រមូលផលទំពាំងបាយជូរមានការថយចុះ ការបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ ការរុះរើផ្ទះអ្នកស្រុកនៅតំបន់លិចទឹក តំបន់លំហូរទឹកមានភាពរាំងស្ងួត សុវត្ថិភាពការទទួលទានទឹករបស់ប្រជាពលរដ្ឋរួមនឹងការកើនឡើងកាកសំណល់ ។ទាំងអស់នេះបានចង្អុលទៅលើការទទួលខុសត្រូវរបស់ប្រទេសចិនដែលធ្វើការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅលើខែ្សទឹកខាងលើបំផ្លាញផលប្រយោជន៍នៅខ្សែទឹកខាងក្រោម។

សៀវភៅនោះមានកម្រាស់ ៣៨៤ទំព័រដែលបានបង្ហាញពីមជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ប្រើប្រាស់បញ្ហាប្រភពទឹកទន្លេមេគង្គបើការការវាយប្រហារមកកាន់ប្រទេសចិន។ ការពិតទៅ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៦ រហូតដល់ ២០១៩មក សារព័ត៌មានបរទេសភាគច្រើនដែលស្ថិតក្រោមការបង្គាប់បង្ហាញពីមជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធនឹង សហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្វើការបោះពុម្ពផ្សាយពីការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅខ្សែទឹកខាងលើបានបង្កជាគ្រោះមហន្តរាយដល់បណ្តាប្រទេសនៅខ្សែទឹកខាងក្រោម ដែលមិនមានការជជែកវែកញែកជាតួលេខផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតមជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ហើយនិងគូកនរបស់ពួកគេ “កែវភ្នែកនៃផែនដី”បានយកបញ្ហានេះមកលាបពណ៌មួលបង្កាច់ហើយនិងបានផ្គត់ផ្គង់ជា “មូលដ្ឋានការសិក្សាស្រាវជ្រាវ”។

នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ រហូតដល់ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ទន្លេមេគង្គបានរងគ្រោះគ្រោះរាំងស្ងួតដែលកំរកើតមាន។ ឆ្លៀតប្រើប្រាស់ស្ថានភាពនេះ ទទួលបានមូលនិធិពីសហរដ្ឋអាមេរិក បានធ្វើការ “ធ្វើការផ្តួចផ្តើមបណ្តាប្រទេសនៅខ្សែទឹកខាងក្រោមទន្លេមេគង្គ” ការបោះពុម្ពផ្សាយដោយ “កែវភ្នែកនៃផែនដី” បានធ្វើការចេញផ្សាយរបាយការណ៍ 《ការត្រួតពិនិត្យតាមដានលំហូរទឹកទឹកទន្លេមេគង្គខ្សែទឹកខាងលើតាមលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិ》បានអះអាងថាទំនប់វារីអគ្គិសនីទឹកទន្លេមេគង្គខ្សែខាងលើនៃប្រទេសចិនបានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់កម្រិតកម្ពស់ទឹកនិងលំហូរធម្មជាតិ។ ហើយនៅឆ្នាំ ២០១៩ ទឹកទន្លេមេគង្គខ្សែទឹកខាងក្រោមជួបប្រទះភាពរាំងស្ងួតបានធ្វើការស្តីបន្ទោសទៅលើការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅឡានឆាងប្រទេសចិន។ ធ្វើតាមរបាយការណ៍នោះ មជ្ឈមណ្ឌល Think Tank នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ បានធ្វើការចេញផ្សាយនៅលើបណ្តាញអ៊ីនធើណេតថា 《ប្រទេសចិនធ្វើការបិទខ្ចប់លំហូរទឹកទន្លេមេគង្គយ៉ាងដូចម្តេច》មិនត្រឹមតែមានការគាំទ្រពី “កែវភ្នែកនៃផែនដី”ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងលើកឡើងចំណុចញុះញង់ជាច្រើនទៀត។ ឧទាហរណ៍ “នៅឆ្នាំ២០១៩ដែលមានរយៈពេល៦ខែនៃ រដូវវស្សា ទំនប់វារីអគ្គិសនីប្រទេសចិនបានធ្វើការរាំងខ្ទប់ដល់កម្រិតកម្ពស់ទឹកនៅតំបន់    ឈៀងសាន ប្រទេសចិន”ហើយ “ប្រទេសចិនបានចាប់ទុកប្រភពទឹកជាទំនិញផ្តាច់មុខរបស់ខ្លួន ដោយមិនបានបែងចែកប្រភពទឹកឲ្យមានតម្លាភាពចំពោះបណ្តាប្រទេសនៅខ្សែទឹកខាងក្រោម”។ មួយវិញទៀត មជ្ឈមណ្ឌល Think Tank សហរដ្ឋអាមេរិក 《គោលនយោបាយការបរទេស》ដែលបានចេញផ្សាយថា 《វិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហាញថាទំនប់វារីអគ្គិសនីប្រទេសចិនកំពុងបំផ្លាញទន្លេមេគង្គ》ហើយឈានចូលមួយជំហ៊ានទៀតដោយចង្អុលការទទួលខុសត្រូវទៅលើប្រទេសចិនកំពុងបំផ្លាញការផ្គត់ផ្គង់ប្រភពទឹករបស់បណ្តាប្រទេសទន្លេមេគង្គនៅខ្សែទឹកខាងក្រោម។

ទោះបីជាគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ “អូស្ត្រាលី-ប្រភពបរិយាកាសទន្លេមេគង្គនិងទំនាក់ទំនងដៃគូជាប្រព័ន្ធនៃប្រភពធនធាន” មិនយូរប៉ុន្មានក៏បានបញ្ជាថា របាយការណ៍របស់ “កែវភ្នែកនៃផែនដី”មិនមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ ផលប៉ះពាល់មានកម្រិតតិចតួច មិនបានបង្ហាញពីការពិត។ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍បានយកបញ្ហាប្រភពទឹកទន្លេមេគង្គមកវាយប្រហារ ដោយ “ធ្វើការផ្គត់ផ្គត់នូវតួលេខ” អ្នកនយោបាយសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសារព័ត៌មានធ្វើការតាមដាន។ លោក Pompeo រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកនៅពេលនោះ បានធ្វើសេចក្តីប្រកាស លទ្ធផលនៃរបាយការណ៍ “កែវភ្នែកនៃផែនដី”មានសេចក្តីព្រួយបារម្ភ ហើយបានធ្វើការចង្អុលការទទួលខុសត្រូវទៅលើ “ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីរបស់ប្រទេសចិននៅខ្សែទឹកខាងលើតែម្ខាងបង្កជាការប្រែប្រួលលំហូរទឹកទន្លេមេគង្គ ដែលបង្កជាគ្រោះមហន្តរាយដល់មនុស្សរាប់លាននាក់នៅតំបន់ខ្សែទឹកខាងក្រោម”។

នៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ មជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ហើយនិង “កែវភ្នែកពិភពលោក” ធ្វើការសហប្រតិបត្តិការជាផ្លូវការ ដំណើរការគម្រោង “ការវាយតម្លៃទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនីដ៏ធំនៃទន្លេមេគង្គ” ដែលជាខ្សែបណ្តាញតភ្ជាប់ក្នុងការវាយប្រហារមកកាន់ប្រទេសចិន។ 《សារព័ត៌មានGlobal Time》បានធ្វើការរកឃើញថា គម្រោង “ការវាយតម្លៃទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនីដ៏ធំនៃទន្លេមេគង្គ”គ្រាន់តែជាសការស្រាវជ្រាវទៅលើ៥ប្រធានបទតែប៉ុណ្ណោះ ៤ប្រធានបទក្នុងចំណោមនោះ “លំហូរតភ្ជាប់ទន្លេមេគង្គ” “ការធ្វើការតាមដានទៅលើបរិក្ខារជាមូលដ្ឋាននៃទឹកទន្លេមេគង្គ” “គោលនយោបាយទន្លេមេគង្គ” ហើយនិង “ទន្លេមេគង្គ-ទំនាក់ទំនងគូកនសហរដ្ឋអាមេរិក 1.5 បទសន្ទនាគោលនយោបាយ”។ ប្រធានបទ៥ខាងលើបានធ្វើការតាមដាន ដោយធ្វើការ “តភ្ជាប់លំហូរទន្លេមេគង្គ” ដែលជាចំណុចចាប់ផ្តើម ដែលប្រើប្រាស់ការត្រួតពិនិត្យទឹកទំនប់វារីអគ្គិសនីនិងការតាមដានបរិក្ខារជាមូលដ្ឋានចាត់ទុកជាឧបករណ៍។ ក្រោយពីទទួល “សារ” ទាំងនោះហើយ ថែមទាំង “តួលេខជាវិទ្យាសាស្ត្រ” បានផ្គត់ផ្គង់ជាឯកសារក្នុងប្រឆាំងប្រទេសចិន យុទ្ធសាស្ត្រជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកហើយនិងប៉ះពាល់គោលនយោបាយបរទេសរបស់បណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់។

《សារព័ត៌មាន Global Time》 កំណត់ត្រាគូកនសហប្រតិបត្តិការទន្លេមេគង្គ និងមជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ដែលធ្វើការគាំទ្រទៅលើមូលនិធិបានអោយដឹងថា ប្រធានដែលទាក់ទងទៅនឹងប្រធានបទទន្លេមេគង្គ បង្ហាញពី “ការគំរាមកំហែងរបស់ប្រទេសចិន”។ ក្នុងចំណោមនោះ “កែវភ្នែកនៃផែនដី”មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងបរិស្ថានអន្តរជាតិ ទីភ្នាក់ងារ USAID អង្គការមូលនិធិអាស៊ី បានធ្វើការស្រូបទាញដោយ 《សារព័ត៌មានទីក្រុងញ៉ូវយ៉ក》សារព័ត៌មានបរទេស អ្នកជំនាញការកម្រិតទឹកលោក Wang WeiLuo គ្រូបង្រៀនសាកលវិទ្យាល័យប្រទេសថៃ Chainaron Setasai ដោយធ្វើការបោះពុម្ពផ្សាយអត្ថបទនិងទស្សនៈទាន “របត់នៃខ្សែក្រវ៉ាត់”។

មជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ហើយនិងមជ្ឈមណ្ឌលអាមេរិក អាស៊ី អឺរ៉ុប “អង្គភាពសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ” និងសហប្រតិបត្តិការអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។ ដោយ “ការធ្វើការវាយតម្លៃទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនីទន្លេមេគង្គ” បានរីករាលដាល ហើយនៅបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍បានកំណត់ “អ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យ” បានធ្វើរបាយការណ៍ពីការបញ្ហាសង្គមនិងស្ថានភាពបរិស្ថានដែលបង្កដោយទំនប់ទឹកនោះ។ រាល់អ្នកចូលរួមក្នុងគម្រោងអាចទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភចំនួន ៣,០០០ ដុល្លារ។

ចេតនាក្នុងការបង្កើតជា “កិច្ចពិភាក្សាស្តីពីសង្គ្រាមទឹកទន្លេមេគង្គ” ទាំងមជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ហើយនិង “កែវភ្នែកនៃផែនដី”ដែលមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធនឹងអ្នកនយោបាយ គ្រប់បណ្តាស្ថាប័នសារព័ត៌មាន ធ្វើការវាយប្រហារលើប្រធានបទប្រភពទឹកទន្លេមេគង្គដែលមើលទៅទំនងជាមិនមានការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការកសាងការអភិវឌ្ឍនិងសុភមង្គលរបស់បណ្តាប្រទេសទាំងនោះទេ តែផ្ទុយទៅវិញការពារផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់នោះ។

នៅក្នុងដើមទសវត្ស៥០ សហរដ្ឋអាមេរិកបានចាប់ផ្តើមហក់ចូលក្នុងកិច្ចការតំបន់ទន្លេមេគង្គ។ នៅក្នុងទសវត្ស៩០ ប្រទេសចិននិងបណ្តាប្រទេសអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គបានបង្កើតយន្តការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ ហើយប្រទេសចិនបានចាប់ផ្តើមកសាងទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅតំបន់ឡានឆាង សហរដ្ឋអាមេរិកបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើបញ្ហាប្រភពទឹកទន្លេមេគង្គ។ ឆ្នាំ២០០៩ រដ្ឋាបាល Obama បាន “យកចិត្តទុកដាក់លើតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍” ដែលជាបរិបទជារួម “យកចិត្តទុកដាក់ទៅលើទន្លេមេគង្គ” នៅក្នុងឆ្នាំដដែលនោះដែរ បណ្តាប្រទេស      វៀតណាម កម្ពុជា ថៃ ឡាវ បានបង្កើត “គំនិតផ្តួចផ្តើមបណ្តាប្រទេសអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គ” ក្នុងឆ្នាំ២០១២ សហរដ្ឋអាមេរិបានយកប្រទេសភូមាចូលក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមនោះផងដែរ។ នៅក្នុងខែមិនា ឆ្នាំ២០១៦ ក្រោយពីប្រទេសចិននិងបណ្តាប្រទេសអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គបានបង្កើតយន្តការជាផ្លូវការ “យន្តការសហប្រតិបត្តិការទន្លេមេគង្គ-ឡានឆាង” សហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្តើមរៀបយុទ្ធសាស្ត្រសារជាថ្មី “យុទ្ធសាស្ត្រទន្លេមេគង្គ” ដែលបានយកប្រធានបទប្រភពទឹកធ្វើការកែតម្រូវលើប្រធានបទ “គំនិតផ្តួចផ្តើមអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គឡានឆាង” ដែលជាបឋម បន្តធ្វើការវាយប្រហារទៅលើ “ការគំរាមកំហែងពីទំនប់វារីអគ្គិសនីប្រទេសចិន” “វេទិការជជែកវែកញែកពីការបំផ្លាញបរិស្ថានរបស់ប្រទេសចិន”។ នៅឆ្នាំ២០២០ នៅក្នុងរដ្ឋាបាល  Trump បានបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្តាប្រទេសអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គ ដែលលេខាធិការអាស៊ានបង្កើត “ទំនាក់ទំនងសហរដ្ឋអាមេរិក-ទន្លេមេគង្គ”។ ទោះបីជារដ្ឋាបាល Trump មិនសូវយកចិត្តទុកដាល់ទៅលើបញ្ហាប្រភពទឹកដូចរដ្ឋាភិបាល Obama។ ទោះបីជាមានកម្រិតទាបទៅលើវេទិកា “វេទិកាសង្គ្រាទឹកទន្លេមេគង្គ”ដែលនៅក្នុងអំឡុងពេលនោះផងដែរ ដែលមជ្ឈមណ្ឌល Think Tank ចាប់ផ្តើមចូល “សមរភូមិ”។

នៅក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកបានថ្លែងដោយ Pu Lai Si នៅក្នុងរដ្ឋាបាលBiden នឹងបន្តប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ បរិក្ខារផ្សេងៗដទៃទៀត ដែលជាមូលនិធិក្នុងការបន្តឃ្លាំមើលដំណើរការទន្លេមេគង្គខ្សែទឹកខាងលើ។ នៅក្នុងថ្ងៃទី២៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ អនុប្រធានធិបតី លោកស្រី Harris បានធ្វើដំណើរទស្សនៈកិច្ចប្រទេសសឹង្ហបុរី “ទំនាក់ទំនងសហប្រតិបត្តិការសហរដ្ឋអាមេរិក-បណ្តាប្រទេសទន្លេមេគង្គ” ការអនុវត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាសារៈសំខាន់“យន្តសាស្ត្រ Indo-pacific” ដែលជាយន្តសាស្ត្រដ៏សំខាន់តទល់ជាមួយប្រទេសចិន។

សរុបស្ថិតិបានបង្ហាញថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ ដល់ ២០២១ រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក បានផ្តល់ការឧបត្ថម្ភដល់ “បណ្តាប្រទេសជាដៃគូទន្លេមេគង្គ” ដែលមានការឧបត្ថម្ភចំនួនទឹកប្រាក់ ៤.៣ ពាន់លានដុល្លារហើយនិងមានជំនួយក្នុងតំបន់។ ក្នុងចំណោមទឹកប្រាក់នោះ ទឹកប្រាក់៤ពាន់លានដុល្លារមកពីក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកនិង USAID ហើយបានហូរចូលក្នុងបណ្តាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងឡាយ។

សហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រើប្រាស់វេទិការ “វេទិការជជែកវែកញែកសង្គ្រាមទឹកទន្លេមេគង្គ” ហើយនិងការឃុបឃិតត្រូវបានគេដឹងគ្រប់គ្នានោះ ដែលធ្វើឲ្យការរំខានអារម្មណ៍ដល់បណ្តាប្រទេសដែលពាក់ព័ន្ធ។ ថ្មីៗនេះ បណ្តាប្រទេសទាំង៦ដែលគ្រប់គ្រងលើធនធានទឹកបាននឹងកំពុងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ចែករំលែកបទពិសោធ កិច្ចសហប្រតិបត្តិគម្រោង បង្កើនភាពជឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក ឈានទៅមួយដំណាក់កាលនៃការលើកកម្ពស់ការសហប្រតិបត្តិការការគ្រប់គ្រងធនធានទឹក។ ក្រសួងការបរទេសចិនបានធ្វើការថ្លែងជាច្រើនដងទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហា ក្នុងឆ្នាំ២០១៩មក សហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្តើមចាប់យកបញ្ហាប្រភពទឹកទន្លេមេគង្គជាប្រភពបញ្ហា ដែលមានចេតនាបង្កើតកំដៅ អូសទាញបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ បំផ្លាញបរិយាកាសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឡានឆាងមេគង្គ។

ក្រសួងការបរទេសសិក្សារយៈពេលវែងហើយនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រភពទឹក ឡានឆាងមេគង្គ នៃសាកលវិទ្យាល័យ ហ្វូតាន ជំនួយការស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវរដ្ឋាបាលពិភពលោក លោក Zhang Li បានឲ្យដឹងថានៅក្នុងសារព័ត៌មាន 《Global Times》បច្ចុប្បន្ននេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រើប្រាស់វេទិការ “វេទិការជេជែកវែកញែកសង្គ្រាមទឹក”ដែលបានប្រើប្រាស់សេដ្ឋកិច្ចនិងតំបន់នោះឈានចូលទៅក្នុងសារៈសំខាន់ “យន្តសាស្ត្រ Indo-Pacific”ដែលបានខ្ចីដៃក្រុម Think Tank សារព័ត៌មាន អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល អង្គភាពទាំងបីនេះ ធ្វើការវាយប្រហារមកកាន់ប្រទេសចិន។ សហរដ្ឋអាមេរិកតាំងពីដំបូងធ្វើការផ្តួចផ្តើម “គំនិតផ្តួចផ្តើមអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គ”ឈានចូលដល់ដំណាក់កាល “ទំនាក់ទំនងសហប្រតិបត្តិការសហរដ្ឋអាមេរិក - ទន្លេមេគង្គ”ដែលមានសមាសភាពមិនគ្រប់គ្រាន់និងការអភិវឌ្ឈយន្តការ មួយវិញទៀតមិនមានការស្ទាក់ស្ទើរ ឆ្លងកាត់ការលើកឡើងប្រធានបទទន្លេមេគង្គ ជាអន្តរជាតិ ធ្វើការឆ្លៀតឳកាសធ្វើការដាក់សម្ពាធទៅលើប្រទេសចិន។ លោក Zhang Li បានយល់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានយកទន្លេ មេគង្គ “សមរភូមិថ្មីសហរដ្ឋអាមេរិកចិន”មិនមានគ្រប់លក្ខខណ្ឌសម្រាប់លំហូរផលប្រយោជន៍ទឹកជាសមូហភាព ហើយនិងមិនមានការដោះស្រាយបញ្ហាប្រភពទឹកនោះទេ។